Giga-gaaf privacy-experiment – Maaike van Kempen

Je privacy beschermen. Niet te koop lopen met gevoelige informatie. Zuinig zijn op herkenbare foto’s die je deelt. Uitkijken met het toevoegen van GSP-tags aan berichten. Dat is wat verstandig is. Want er liggen gevaren op de loer. Hackers houden een oogje in het zeil, online weirdo’s kunnen je gaan stalken, identiteitsfraude is een terechte zorg voor veel mensen., etc. Ik ben er in ieder geval voorzichtig mee.

Uitleggen waarom privacy iets is waarop je zuinig moet zijn, valt mij niet mee. Anderen kunnen het gelukkig wel.

Een week of wat geleden zag ik dat de vpro een experiment ging opzetten. 2 televisiemakers zouden 3 weken lang, non stop met een selfiecamera rondlopen. Super Stream Me zou het gaan heten.

Vorige week viel mijn oog op tweets over #ssm15. Ik klikte en stapte in de wereld van Tim en Nicolaas. Ik was verrast. Het was begonnen. Dit was het dus. Live.

2 schermen naast elkaar. 2 x live beelden van 2 televisiemakers. 2 x live geluid met zelfs hartslagmeters en gps gegevens. Alles was zichtbaar. Voor mij. Zomaar een vreemdeling. Gelukkig ben ik vpro-lid, dat verzacht t gevoel te gluren.

De ene televisiemaker, Nicolaas, zat aan de keukentafel en was wat aan t rommelen met een laptop. De ander, Tim, zat in een stoel en sprak over hoe het experiment hem beviel. Hoe het is om ‘je te verhouden tot een camera’. Hoe het is om je behoefte te doen terwijl je live in beeld bent.

Het kwartje viel. Hij was in gesprek met zijn psych. Ik zat erbij. In die spreekkamer. Ik zag hem zitten. Kwetsbaar.

Waanzinnig om dat mee te maken.

Dat het nog waanzinniger kon werd vlug duidelijk.

Tim liet los dat hij moeite had met de houding van Nicolaas. Dat hij vond dat Nicolaas zich vreemd gedroeg en dat hij vermoedde dat hij een show wilde geven voor zijn kijkers. Het idee van Tim was juist om zijn leven zo gewoon mogelijk te leiden. Tim stoorde zich en besprak dat met zijn psych. Waar ik bij zat vanachter mijn scherm. Waar ook Nicolaas bij zat vanachter zijn scherm. Waar ik Nicolaas hoorde zeggen dat Tim zijn vader niet was.

Ik zat erbij toen Tim het gesprek afrondde en weer naar huis fietste. Ik zat erbij toen Nicolaas die minuten gebruikte om op n rijtje proberen te krijgen wat hij net via zijn scherm had gehoord. Ze zouden elkaar zo in de ogen kijken en wat zou er dan gebeuren. Waanzinnig spannend was het.

Ook het gesprek dat volgde tussen de twee heb ik bekeken. Samen aan de keukentafel. Een gesprek waarop geen van hen was voorbereid. Met wat hindernissen hier en daar. Met kleine verwijten, met respect voor hun vriendschap. Met Nicolaas die vroeg om steun in plaats van een oordeel. Hij vroeg steun van Tim in het experiment en de ruimte om te experimenteren met wat hem past in deze vreemde situatie.

Al met al was het giga-spannend en heel intiem om mee te maken. Bizar. Zomaar 2 jongens. Die spraken over wat de kennis die ze nu wel hadden, maar anders privé was, met hen deed. Ze kozen hun woorden met zorg. Het werd een zwaar gesprek. Net geen ruzie als je het mij vraagt. En je zag wat het met hen deed. Het enige dat ze nog voor zichzelf hebben zijn hun gedachten.

De uren en dagen erna bleven de beelden en de jongens in mijn systeem. Steeds moest ik eraan denken. Steeds bedacht ik hoe vreemd het was dat ik dit zo bekeken had. Dat het zo complex is voor een mens om zonder privacy te leven. Ik bedacht wat het met mij zou doen als ik die camera op me gericht zou hebben en jij zou nu me kunnen bekijken. En ik was ook om die jongens gaan geven. Ik voelde me verbonden met ze.

Gisteren schakelde ik, bij wijze van uitstelgedrag, nog heel even in.

BAM

Nicolaas was op straat. Koptelefoon op. Vlakke uitdrukking. Stilte.

Tim was aan de keukentafel en brulde ontredderd. Tranen met tuiten.

Het ongeluk spatte van het scherm.

Wat er aan de hand was wist ik niet. Ik wilde het weten. Waarom waren de jongens zoals ze nu waren? En waarom wilde ik dat eigenlijk weten? Het is niet mijn leven, het is het hunne. Waarom had ik de behoefte steun te betuigen? Waarom kon ik dit niet aanzien? Als ze niet live gestreamed werden, waren ze wellicht ook zo uit hun doen. Ze zouden ze daar de ruimte voor krijgen en nemen. Nu zou ik er bovenop willen gaan zitten?!

Raar Maai!

Confronterend.

Want het wees me op vragen die ik me ook in bredere context stel.

Wat is toch die behoefte om het steeds allemaal te weten? Wat is die behoefte om er deel van uit te maken? Wat is die behoefte om steeds te delen? Waar is dan mijn respect voor en behoefte aan privacy?

Bij wijze van antwoord op deze vragen stierf gister pardoes mijn smartphone. Tijd voor n ouderwetse gsm.

Minder delen. Minder weten.

RIP